Nursultan Nazarbayev, zirvenin tüm Türk halklarının kutsal mekânı olan Türkistan’da yapılmasının planlandığını ancak son dönemde epidemiyolojik durum nedeniyle birçok uluslararası etkinliğin video konferans formatında gerçekleştirildiğini söyledi. Bundan ötürü, bu toplantının video konferans formatında yapılmasına karar verildiğini belirtti.

Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Onursal Başkanı, zirvenin “Türk Dünyasının Manevi Başkenti Türkistan” başlığıyla yapılacağını söyledi.

Kazakistan’ın Kurucu Cumhurbaşkanı, 2018 yılında “Güney Kazakistan İli”nin adının “Türkistan İli” olarak değişmesi ve il merkezinin Çimkent’ten Türkistan’a taşınmasından itibaren tüm bölgenin yeni bir tarihinin başladığını kaydetti.

Nursultan Nazarbayev, “İki yıl içinde şehir çehresi tamamen değişti ve bu çalışmalar devam edecek. Şehrin gelecekteki mimari görünümünü oluştururken, tabii ki tarihi süreklilik dikkate alınmaktadır.” dedi.

Elbaşı, koronavirüs salgınıyla ilgili durumun düzelmesinin ardından katılımcıları Türkistan’ı ziyaret etmeye davet etti.

         Kazakistan’ın Kurucu Cumhurbaşkanı, gayri resmî zirvenin Türk Konseyi’ne üye kardeş ülkeler arasındaki dostluğun ve işbirliğinin daha da güçlendirilmesine yeni bir ivme kazandıracağına olan güvenini ifade etti.

Konuşmasında Nazarbayev, geçen senenin Türk Dünyası için önemli yıl olduğunu belirttikten sonra şöyle açıklama yaptı: “Bu vesileyle, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’i ülkesinin toprak bütünlüğünü sağladığı için en kalbi duygularımla bir kez daha tebrik ediyorum. Bu bağlamda geçen seneki zor dönemde Azerbaycan’ı bütün olanaklarıyla destekleyen Türkiye’nin önemli rolünün altını çizmek istiyorum. Biz hepimiz başarılı ve adil sonucu bekledik. O beklentimiz gerçekleşmiş oldu.” 

Nursultan Nazarbayev, 2020 yılında başlayan küresel salgının insanlık için büyük bir meydan okuma olduğunu belirttikten sonra, “Uluslararası toplumda oluşan bu zor zamanlarda, biz Türk Ata’nın evlatları olarak, insanlık değerlerden vazgeçmeden, birliğimizi koruyabildik diye düşünüyorum.” diye vurguladı.

Elbaşı konuşmasında Türk Dünyası ile ilgili beş konuya dikkat çekti.

Birincisi, Nazarbayev ortak geleceği tasavvur eden “Türk Dünyası Vizyonu – 2040” belgesinin öneminin altını çizdi. Nazarbayev, “Benim önerim üzerine “Türk Dünyası Vizyonu – 2040” belgesinin doğru zamanda geliştirildiğine inanıyorum. Bu belgeyi bu sene sonbaharda Türkiye’de yapılacak olağan zirvede kabul edeceğiz.” dedi.

İkincisi, Elbaşı Türk Dünyası bütünleşme sürecinin daha da kurumsallaşmasına dikkat çekti. Nazarbayev, “Bakü’deki zirvede, Konseyi Teşkilat seviyesine yükseltmeyi teklif etmiştim. Bu önemli öneriyi desteklediğiniz için hepinize teşekkür ederim.” dedi ve “Ben Onursal Başkan olarak yeni örgütü desteklemeye her zaman hazırım.” diye ekledi

Üçüncüsü, Nazarbayev ekonomik alanda karşılıklı ticareti ve yatırımı artırmak için büyük potansiyeli vurguladı. Nursultan Nazarbayev, “Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünün sağlanması ve Bakü ile Erivan arasındaki barış anlaşmaları Büyük İpek Yolu’nu canlandıracak ve Hazar Denizi’nin rolünü artıracaktır. Bu durum, Çin’in “Tek Kuşak, Tek Yol” girişiminin faydalarını ülkelerimiz tarafından etkin bir şekilde kullanmaları için yeni fırsatlar doğuracaktır. Trans-Hazar Uluslararası Ulaşım Koridoru veya diğer adıyla Turan Koridoru, Avrupa ile Asya’yı birbirine bağlayan en güvenli ve en kısa ticaret yolu haline gelmektedir.”

Dördüncüsü, Türk Konseyi Onursal Başkanı COVID-19 ile ilgili krizin devam ettiğini ve dolayısıyla aşılama konusuna önem verilmesi gerektiğine değindi.

Beşincisi, Nazarbayev Türk devletleri arasındaki kültürel ve insani işbirliğini geliştirmenin önemini bir kez daha belirterek, “ortak enformasyon alanı”nın oluşturulmasını önerdi. Elbaşı’na göre “Latin alfabesine geçiş sürecindeki ortak sistem ve onun kullanışı ile ilgili aynı tutum, bilgi alışverişimizdeki olanaklarımızı arttırmış olurdu.”

Türklük bilincine dikkat çeken Nazarbayev “Küreselleşme etkisinden dolayı gençlerimizin manevi öz değerlerimizden uzaklaşmasını önlemek amacıyla onları yeni ruhta ve Türklük bilincine göre yetiştirmemiz gerekmektedir.” dedi.  Birlik konusundaki görüşünü Onursal Başkan, “Bugünkü çalkantılı dönemde, güçlü olmamız için Türk Entegrasyonu çerçevesinde birleşmemiz önemlidir.” diye ifade etti.

Konuşmasında Elbaşı, ayrıca tüm insanlığın karşı karşıya olduğu yeni zorluklara dikkat çekti. Nursultan Nazarbayev, Türk devletlerinin liderlerini mevcut zorlu uluslararası durumda Washington, Moskova, Pekin ve Brüksel arasında geniş çaplı bir müzakere süreci başlatma önerisini desteklemeye çağırdı.

Kazakistan’ın Kurucu Cumhurbaşkanı, “Söz konusu dört tarafın insanlığın geleceği, uluslararası güvenlik ve istikrar bağlamında sahip oldukları özel sorumluluklarının tamamen farkındadır diye düşünüyorum. Türk dili konuşan ülkelerin liderlerinin beni destekleyeceklerinden ve bu konuyla ilgili aklıselim görüş bildireceklerinden eminim. Bizim ortak görüşümüzün büyük güçlerin başkentlerine ulaşmasını ümit ediyorum.” dedi.

Sonuç olarak Cumhurbaşkanı, Türk devletleri liderlerini ortak bayram Nevruz dolayısıyla tebrik etti ve kardeş halklara barış ve refah diledi.

Zirveye ayrıca Kazakistan Cumhurbaşkanı Kassym-Jomart Tokayev, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şavkat Mirziyoyev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbanguli Berdimuhamedov, Macaristan Başbakanı Viktor Orban ve Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Genel Sekreteri Bağdat Amreyev katıldı.