Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, elektrikli otomobillerin motorları, rüzgar türbinleri, bilgisayar ve cep telefonu gibi ürünlerin kritik parçalarından, neodim, demir ve bor alaşımından yapılmış kalıcı mıknatısın yerli imkanlarla üretileceğini söyledi.
Enerji Bakanı Fatih Dönmez, elektrikli otomobillerin motorları, rüzgar türbinleri, bilgisayar ve cep telefonu gibi ürünlerin kritik parçalarından, neodim, demir ve bor alaşımından yapılmış kalıcı mıknatısın yerli imkanlarla üretileceğini açıkladı.
MTA, Munzur Üniversitesi ve TENMAK’ın iş birliğiyle yürütülecek araştırma projesine AB’den destek sağlanacak. Maden Tetkik Arama Enstitüsü (MTA), Munzur Üniversitesi ve Türkiye Enerji Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu TENMAK’ın iş birliğiyle yürütülecek nadir toprak elementleri (NTE) araştırma projesine Avrupa Birliği tarafından 14 milyon euro destek sağlanacak. Projenin amacı, nadir toprak elementlerinin üretimden nihai kullanıma kadarki bütün aşamalarında güvenlik ve kesintisiz bir tedarik altyapısı oluşturmak. Proje kapsamında, küçük ve orta ölçekli işletmeler, imalat sanayi, Ar-Ge merkezleri, girişimciler, yatırımcılar ve kamu kurumlarına, NTE alanında altyapı kurulum ve teknik bilgi destekleri sağlanacak. Çeşitli teknik danışmanlık hizmetleri ve laboratuvar kurulumlarının da planlandığı projede, pek çok kritik sektörde kullanılan nadir toprak elementinin yerli imkanlarla üretimi imkanları için geniş katılımlı bir Ar-Ge ekosistemi oluşturulacak.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez günümüzde başta elektrikli araçlar olmak üzere rüzgar türbinleri, fiber optik kablolar, güneş panelleri, bilgisayar ve cep telefonları gibi pek çok üründe nadir toprak elementlerinden yararlanıldığını hatırlattı. NTE’lerin tedarik riski bulunduğuna işaret eden Bakan Dönmez, “Bu alandaki dışa bağımlılığımızı ortadan kaldırmak, ileri teknoloji ürünlerdeki yerlilik oranının artırılması açısından önemli” dedi.
Türkiye’nin nadir elementler arama, bulma, geliştirme, işleme konularındaki kendi birikimini sağlaması gereğine işaret eden Bakan Dönmez, şunları ifade etti: “Çevre dostu yöntemlerle mevcut kaynaklarımızdan ihtiyacımızın önemli bir kısmını giderebilecek kapasiteye sahibiz. Türkiye’nin en büyük iki NTE cevherleşme sahasından yüksek saflıkta elde edeceğimiz ürünlerle, bu alandaki hammadde ve tedarik kaynaklarını önemli oranda yerlileştirmiş olacağız.”
Enerji Bakanı Dönmez, NTE Araştırma Geliştirme Projesi sayesinde bu elementlerin sadece jeolojik kaynaklardan değil, geri dönüşüm yöntemiyle de elde edileceğini belirterek şöyle konuştu: “Yurt içinde yüksek miktarda NTE içeren mıknatıs, batarya ve LED sistemleri gibi elektronik atıkların geri dönüşümlerini sağlayarak, doğrudan imalat sanayinde kullanabileceğimiz yüksek saflıkta ürünler elde edeceğiz.”
Proje kapsamında, yerli otomobilin elektrik motoru, rüzgar türbinleri, bilgisayar ve cep telefonları gibi sektörlerde ihtiyaç duyulan ve kritik öneme sahip NdFeB Mıknatısı’nın yerli imkanlarla üretileceğini anlatan Dönmez, “İmalat sanayi için yüksek katma değerli ürünler geliştirip, patentlerini alacağız. Yurt içi laboratuvarlarda NTE’ler için kullanılacak referans malzeme üretimini de yine yerli imkanlarla sağlayacağız” dedi.
Neodim mıknatıs ya da neo-mıknatıs olarak da bilinen NdFeB’ler en yaygın kullanılan nadir toprak elementi mıknatısı kabul ediliyor. İnternette yapılan kısa bir taramayla, neodim, demir ve bor alaşımından yapılmış kalıcı mıknatısların (NdFeB) giderek neden önem kazandığını anlamak mümkün. NdFeB’ler neodim, demir ve bor alaşımından yapılmış kalıcı bir mıknatıs olarak tanımlanıyor ve piyasada bulunan en güçlü kalıcı mıknatıs türü olarak nitelendiriliyor. Farklı üretim süreçleri nedeniyle, sinterlenmiş NdFeB mıknatıslar ve bağlı NdFeB mıknatıslar olmak üzere iki alt gruba ayrılıyor. Kablosuz aletlerdeki elektrik motorları, sabit disk sürücüleri ve manyetik tutturucular gibi güçlü kalıcı mıknatıslar gerektiren modern ürünlerdeki birçok uygulamada diğer mıknatıs türlerinin yerini almış durumda.
Bu yıl üçüncüsü düzenlenen TechXtile Start-Up Challenge, genç girişimcileri sektöre kazandırırken, Türkiye genelindeki sektör paydaşları ve ihracatçı birlik başkanlarını da bir araya getirerek, sektörün “güçbirliği” oluşturmasını sağladı.
Uludağ Tekstil İhracatçıları Birliği ve Uludağ Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği’nin bu yıl üçüncüsünü gerçekleştirdikleri girişimcilik programı Techxtile Start-Up Challenge, tekstil ve hazır giyim sektörünü buluşturan zirveye dönüştü. UTİB Başkanı Pınar Taşdelen Engin ve UHKİB Başkanı Nüvit Gündemir’in ev sahipliğinde; TİM Başkanı İsmail Gülle ve BTSO Başkanı İbrahim Burkay’ın yanı sıra Türkiye genelindeki Tekstil ve Hazır Giyim İhracatçı Birliklerinin başkanlarının yer aldığı gecede dereceye girenler ödüllerine kavuştular.
İnovasyon Ligi’nin şampiyonu Sun Tekstil
Gecenin ilk ödül töreninde; 8 yıldır firmaların katılarak inovatif çalışmalarını sergilediği İnovasyon Ligi’nin kazananları ödüllerini aldılar. T.C. Ticaret Bakan Yardımcısı Rıza Tuna Turagay’ın video konferans yoluyla bağlanarak girişimcilere başarılar dilediği ödül töreninde kazanan firmaların ödüllerini UTİB Başkanı Pınar Taşdelen Engin ile Birlikte TİM Başkanı İsmail Gülle, BTSO Başkanı İbrahim Burkay, UHKİB Başkanı Nüvit Gündemir, İHKİB Başkanı Mustafa Gültepe birlikte verdiler. Geceye katılan GAİB Başkanı Ahmet Fikret Kileci, İTHİB Başkanı Ahmet Öksüz, ATHİB Başkanı Fatih Doğan, AHKİB Başkanı Gürkan Tekin, DENİB Başkanı Hüseyin Memişoğlu, EİB Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, EHKİB Başkanı Recep Burak Sertbaş ve BEBKA Genel Sekreteri M. Zeki Durak, İnovasyon Ligi kazananları ile birlikte aile fotoğrafında yer aldılar.
İnovasyon Ligine katılan firmalar arasında Ar-Ge ve İnovasyona yaptıkları yatırımlar ve sektöre katkıları nedeniyle ilk 10 sırayı Almaxtex Yeşim Tekstil, Berteks Tekstil, Bossa, Elyaf Tekstil, FG Tekstil Konfeksiyon, Kipaş Mensucat, Polyteks Tekstil, Sun Tekstil, Tepar Tekstil ve Yünsa Yünlü Sanayi firmaları paylaşırken, En Sürdürülebilir Proje Ödülünü FG Tekstil, En İnovatif Projesi ile gecenin şampiyonluğunu ise Sun Tekstil kazandı. Gecede ayrıca Akbaşlar Tekstil, Bursalı Tekstil, Ebruzen Tekstil, Gamateks Tekstil, Işıksoy Tekstil, İskur Tekstil, Maritaş Denim, Ozanteks firmaları mansiyon ödülü aldılar.
On iki yıldır genç girişimcilerin kariyerlerine yön vermesine destek olduklarını belirten UTİB Başkanı Pınar Taşdelen Engin, “Techxtile Start-Up Challenge, gelecek güzel günler için tohumları toprağa ektiğimiz bir platform. Toprağın veriminden hiç şüphemiz yok. Eğer hava şartları da uygun olur, üzerine bir de sulamasını iyi yaparsak bu tohumlardan nefis çiçekler açacağına yürekten inanıyorum” dedi. Törende konuşan BTSO Başkanı İbrahim Burkay, BEBKA bünyesinde oluşturulacak fon ile girişimcilere destek olacaklarını açıklarken, TİM Başkanı İsmail Gülle ise Girişimcilerin projelerini sanayiciler ile buluşturma ve ortak bulmaları açısından destek vereceklerini vurguladı.
Bahar Korçan adına özel ödül
Gecede yakın zamanda hayatını kaybeden Moda Tasarımcısı Bahar Korçan adına verilen “Sürdürülebilirlik Özel Ödülü’nü Greensus Projesi ile Emrah Özbakır kazanırken, bu yıl ikinci kez verilen Kadın Girişimci Özel Ödülünü kazanan Reyhan Miray Reyhan’a ise ödülünü UTİB Başkanı Pınar Taşdelen Engin, TİM Kadın Konseyi Başkan Yardımcıları, Adalet İnanç, Jale Tunçel, Nilgün Özdemir, Sultan Tepe ve TOBB Kadın Girişimciler Kurulu Bursa Şube Başkanı Sevgi Saygın birlikte verdiler.
Level-Up birincisi Bora Mert Tığlı ve ekibi
İki kategoride toplam 16 projenin yarıştığı finalde, girişimleri henüz fikir aşamasında olan projelerin yarıştığı Fikir Aşaması Girişimci Kategorisi’nin (Level-Up) birincisi On Of Out isimli projesiyle Bora Mert Tığlı ve ekibi oldu. Bu kategoride ikinciliği SES (Sustainable Energy Services) isimli proje ile Göksel Güler ve ekibi kazanırken, üçüncülüğü ise Robocam Textile projesiyle Doğa Nalcı ile Yama isimli projesiyle Mahmure Nur Bayram ve ekibi paylaştı.
Scale-Up Birincisine iki ödül birden
Girişimleri fikir aşamasını geçmiş, ticarileşme ve ölçeklenme potansiyeline sahip ürün veya hizmeti geliştirmiş girişimcilerin yarıştığı Hizmet Geliştirmiş Girişimci Kategorisi’nin (Scale- Up) galibi ise En Güzel Günüm Her Günüm isimli projesi ile Reyhan Miray Reyhan oldu. İş ve akademi dünyasının önemli isimlerinden oluşan jürinin değerlendirmesi sonucunda Yapay Zeka Tabanlı Desen ve Doku Yazılım Teknolojisi isimle proje ile Özgecan Üstgül ikinci sırada yer alırken, Virtual Try isimli projesi ile Melih Ünsal ve Nazife Nur Köksal üçüncülük ödülünü kazandı.
TÜRKSOY’un seçme eserlerinin yer aldığı 2000 adet kitap Almatılı okurlara hediye edildi.Hediye edilen eserlerin arasında 3 dilde hazırlanan Abay, Üç Arıs, Oljas Süleymanov, Cengiz Aytmatov gibi prestij eserler de yer aldı.
Etkinliğe Kazakistan Yazarlar Birliği Başkanı Ulugbek Esdaulet, TÜRKSOY Kazakistan Ülke Temsilcisi Bakıtjan Omarov, Daire Başkanı Sancar Mülazımoğlu ve Kazakistan edebiyat camiasının temsilcileri katıldı.
Kazakistan Cumhuriyetinin bağımsızlığının 30. yılı anısına düzenlenen etkinlikte, TÜRKSOY tarafından hediye edilen eserler Kazakistan’ın Almatı şehrinde bulunan farklı kütüphanelere dağıtılacak.
Etkinliği takiben, Karabağ’ın düşman işgalinden kurtarılması mücadelesini dünya kamuoyuna çalışmalarıyla duyuran Kazakistan medyasının temsilcilerinden Nurgali Jusipbay ile Serik Maleyev’e TÜRKSOY Basın Ödülü takdim edildi. Medya çalışanlarına ödüllerini TÜRKSOY Kazakistan Ülke Temsilcisi Bakıtjan Omarov takdim etti.